Środki smarne są formułowane, blendowane, znakowane, pakowane i transportowane przez ludzi. Kiedy mówimy o ludziach, musimy pamiętać, że popełniają błędy. Czasem przez brak czujności, czasem przez brak wiedzy. Czasem natomiast, przez niekonsekwencję.

Za przykład weźmy Amerykański Instytut Paliwowy (API), który to wydaje rekomendacje, co do jakości olejów silnikowych. W roku 2001 przebadali 562 oleje silnikowe oznaczone jako spełniającę dowolną normę API. W raporcie zanotowano:
4% zbadanych olejów zostało sklasyfikowanych jako mające znaczne odchylenia od norm. Wiele miało złą koncentrację dodatków a inne nie zapewniło odpowiedniej temperatury zamarzania. 16% zostało sklasyfikowanych jako marginalnie dopuszczone.

W naszym laboratorium staramy się robić wszystko co możliwe żeby wesprzeć i wzmocnić jakość smarowania zarówno od strony dostawców/producentów jak i końcowych użytkowników. Z jednej strony nie chcemy podnosić niepotrzebnego alarmu. Z drugiej, nie chcemy żyć oszukując samych siebie i innych, że wszystko jest OK.

Przez lata zbierania doświadczeń i bezpośredniego kontaktu z klientem widzieliśmy wiele uszkodzeń gdzie nieprawidłowe praktyki smarowania przyczyniły się do drogich napraw i niezaplanowanych postojów. Były to sytuacje godne pożałowania, ale na szczęście bardzo rzadkie.Przeprowadzając analizy olejów wykrywamy nieprawidłowości przed powstaniem poważnych uszkodzeń. Zbyt duże odchylenia od odpowiedniej jakości mogą prowadzić do katastroficznych skutków. To powoduje potrzebę kontroli jakości dopiero co dostarczonych środków smarnych szczególnie, kiedy niezawodność urządzenia jest krytyczna. Dostawcy i producenci również powinni być wdzięczni za feedback, dobry i zły, od klienta który przeprowadza takie testy. Powinno to pomóc w ciągłym ulepszaniu jakości i eliminowaniu błędów. Przyjrzyjmy się jakie odchylenia mogą wystąpić w nowych środkach smarnych:

Błąd w formulacji

Zmiany w formulacji oleju są czasem przeprowadzane w biegu, bez odpowiednich przygotowań, testów czy sprawdzania jakości nowego dostawcy dodatków czy olejów bazowych. Może to przyczynić się do nieprawidłowego rozpuszczenia się dodatków w oleju bazowym lub konfliktu różnych dodatków. Ryzyko jest większe, w momencie formułowania oleju pod konkretne zamówienie lub podczas gdy formulacja została zmieniona w pośpiechu dla rozwiązania konkretnego problemu. Czasem zdarza się, że kupiony olej bazowy nie został odpowiednio oczyszczony i mimo dokładnie takiej samej technologii i dokładnie tego samego przepisu, olej różni się od poprzedniego.

Błędy w mieszaniu

Mieszanie składników przy tworzeniu oleju nie jest najprostszym zadaniem. Przygotowuje się odpowiednie składniki w odpowiednich ilościach. Dla Olejów, przygotowuje się jeden lub kilka olejów bazowych i pewien asortyment dodatków. Z wielu powodów, koncentracja składników może być trochę inna i w efekcie dawać trochę inne właściwości. Tutaj również można w wyniku pomyłki dodać jeden składnik za dużo, lub za mało, lub w nie tych proporcjach.

Zanieczyszczenie krzyżowe

Zanieczyszczenie krzyżowe odnosi się do pomyłkowego wymieszania różnych niekompatybilnych formulacji olejów. Czasem efekt może być nieistotny, ale w niektórych przypadkach właściwości oleju mogą zostać zaburzone. Zanieczyszczenie krzyżowe może wystąpić w bardzo różnych przypadkach. Ponieważ wielu producentów olejów nie używa osobnych zbiorników, węży, linii, pomp i filtrów do produkcji niekompatybilnych olejów zawsze istnieje ryzyko zanieczyszczeń z wcześniejszej partii. Zbiorniki opróżniane są grawitacyjnie pomiędzy partiami produkcyjnymi. Niektórzy producenci próbują pozbyć się resztek przez przemycie zbiornika olejem bazowym, jednak nawet najlepsze starania mogą zostawić ślady koncentracji niemieszalnych dodatków. Dla olejów przewożonych w cysternach, zabrudzone zbiorniki i przedziały zbiorników (lub przeciekające przedziały) mogą również tworzyć tego typu zanieczyszczenie.

Zanieczyszczenie lub obniżenie jakości surowca

Wielu producentów sprawdza jakość surowców regularnie. Niemniej jednak nie wszystkie fabryki posiadają odpowiednie urządzenia mogące wykryć wszystkie nieprawidłowości i zanieczyszczenia. Na przykład rzadko w działach sprawdzania jakości spotyka się licznik cząstek. Nawet spektrometr może nie być dostępny na miejscu. Niektóre fabryki przeprowadzają tylko testy fizyczne jak lepkość, temperatura zapłonu etc.

Zanieczyszczeone opakowania lub transport

Czystość nowych olejów różni się znacznie, zależnie od producenta. Nie często, ale jednak, można spotkać bardzo wysokiej klasy filtry używane przez najlepszych producentów olejów. Nie rzadko niestety, można również spotkać producentów w ogóle niefiltrujących swoich olejów.Często można znaleźć otwarte opakowania (beczki, kanistry, butelki) pozostawione na linii pakowania (narażone na kurz z atmosfery) na długo przed napełnieniem i zamknięciem. Olej transportowany w cysternie jest narażony na dodatkową możliwość zanieczyszczeń spowodowanych dostępem powietrza atmosferycznego w momencie oczekiwania na napełnienie olejem, podczas i po nalaniu. Wszystkie te warunki mogą prowadzić do zanieczyszczeń cząstkami i wilgocią.

Niewłaściwe zaetykietowanie

Ze względu na wiele różnych produktów w portfolio producentów olejów istnieje prawdopodobieństwo pomyłki w etykietowaniu produktu, lub umieszczenia produktu w nieprzeznaczonym do tego opakowaniu.

Inna ważna korzyść ze sprawdzania nowych środków to ustalenie bazowej linii zużycia do rutynowych badań. Nawet, podczas gdy nowe środki smarne mieszczą się w akceptowalnych limitach jakości, między partiami może dochodzić do różnych fizycznych i chemicznych wariacji. Na przykład lepkość może się różnić między partiami +/- 10% od normy ISO cały czas mieszcząc się w klasie lepkości. Limit ostrzegawczy to ok. +/- 10% od oleju świeżego. Dlatego też specyfikacja świeżego oleju musi być znana.
Testując świeże środki smarne i przekazując feedback do dostawcy, powinien on czuć się zobowiązany do stopniowych ulepszeń. Dodatkowo – wiedząc, że jest sprawdzany i sam chcąc dbać o markę uczula dział kontroli jakości.Dlatego badania takie są w obopólnym interesie partnerów biznesowych.